Koordynacja w zakresie orzecznictwa lekarskiego – państwa Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcaria

Postępowanie związane z wydawaniem orzeczeń i opinii lekarskich, które są niezbędne do uzyskania świadczeń pieniężnych podlegających koordynacji wspólnotowej i uzależnionych od stwierdzenia niezdolności do pracy, następuje na podstawie przepisów prawa wspólnotowego.

Lekarz orzecznik i komisja lekarska ZUS przy wydawaniu orzeczeń stosują zasady orzekania o niezdolności do pracy określone w ustawodawstwie polskim.

Orzeczenia dla osób, które mieszkają za granicą: w państwach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii i ubiegają się o polskie świadczenia emerytalno-rentowe z tytułu niezdolności do pracy, wydają lekarze orzecznicy Oddziałów ZUS w:

• Gdańsku - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Wielkiej Brytanii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Wielkiej Brytanii),
• Łodzi (I Oddział) - dla  osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i mieszkają: na Cyprze, w Grecji, na Malcie, we Włoszech lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Nowym Sączu - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Czechach albo na Słowacji lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Tarnowie - dla osób, które  mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Austrii, Lichensteinie, Słowenii, Szwajcarii, na Węgrzech lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Opolu - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Niemczech lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Niemczech), 
• Szczecinie - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Danii, Estonii, Finlandii, Islandii, na Litwie, na Łotwie, w Norwegii, Szwecji lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Warszawie (II Oddział) - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Belgii, Bułgarii, Chorwacji, we Francji, w Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Rumunii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach),
• Rzeszowie - dla osób, które  mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Hiszpanii lub Portugalii lub mają łączone okresy ubezpieczenia: polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach).

Sprzeciwy od orzeczeń lekarzy orzeczników rozpatrywane są przez komisje lekarskie w Oddziale ZUS w:

• Gdańsku – od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Łodzi (I Oddział) – od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Krakowie - od orzeczeń wydanych w Oddziale w Nowym Sączu i Oddziale w Tarnowie;
• Opolu - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Szczecinie - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Warszawie (II Oddział) - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Rzeszowie - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale.

Orzeczenia i opinie lekarskie dla osób, które mieszkają w Polsce i ubiegają się o świadczenia z tytułu niezdolności do pracy oraz mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (w państwach UE/EOG/Szwajcarii), wydają lekarze orzecznicy oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tych osób w Polsce.

Sprzeciwy od orzeczeń lekarzy orzeczników wydanych w tych sprawach – rozpatrują komisje lekarskie – zgodnie z ich właściwością terytorialną.

Opinie lekarskie dla osób, które mieszkają w Polsce i występują wyłącznie o zagraniczne świadczenia z tytułu niezdolności do pracy, wydają lekarze orzecznicy oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tych osób.

Orzeczenia w sprawie ustalania uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego wydają dla osób:

• ubezpieczonych w Polsce, które mieszkają lub przebywają za granicą –  lekarze orzecznicy oddziału ZUS właściwego ze względu na siedzibę płatnika składek,
• podlegających ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego – lekarze orzecznicy oddziału ZUS, w którym rozliczane są składki na ubezpieczenia społeczne.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2017 r.