Ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne
1 stycznia 2022
Informacje dla ubezpieczonego (np. pracownika, zleceniobiorcy)
Informacje dla przedsiębiorcy (płatnika składek)
Jak płatnik oblicza Twoje składki na ubezpieczenia społeczne (dla ubezpieczonych)
Płatnik liczy składki od podstawy wymiaru. To, co jest podstawą wymiaru, zależy od Twojej sytuacji zawodowej lub społecznej. Szczegóły znajdziesz w poniższej tabeli.
Twoja sytuacja zawodowa lub społeczna |
Co jest podstawą wymiaru dla Twoich składek |
jesteś pracownikiem |
Twój przychód z umowy o pracę w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych |
jesteś pracownikiem i jednocześnie podpisałeś umowę zlecenia lub umowę o dzieło ze swoim pracodawcą |
suma Twoich przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia lub o dzieło z Twoim pracodawcą |
jesteś pracownikiem i oprócz tego podpisałeś umowę zlecenia lub umowę o dzieło z innym podmiotem niż Twój pracodawca, ale pracę wykonujesz na rzecz swojego pracodawcy |
suma Twoich przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia lub o dzieło z innym podmiotem |
jesteś zleceniobiorcą i w umowie ustaliłeś ze zleceniodawcą odpłatność:
|
Twój przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych |
jesteś zleceniobiorcą i w umowie ustaliłeś ze zleceniodawcą odpłatność w inny sposób niż:
|
zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia
|
prowadzisz działalność gospodarczą od wielu lat |
kwota, którą zadeklarujesz, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
prowadzisz inną działalność pozarolniczą, np. jesteś wspólnikiem spółki jawnej
|
kwota, którą zadeklarujesz, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
jako osoba bliska współpracujesz z osobą, która prowadzi działalność
|
kwota, którą zadeklarujesz, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
dopiero rozpoczynasz działalność gospodarczą (pierwsze 24 miesiące kalendarzowe od dnia jej rozpoczęcia) i spełniasz poniższe warunki:
|
zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia |
korzystasz z ulgi na start |
opłacasz wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne; nie opłacasz składek na ubezpieczenia społeczne |
korzystasz z małego ZUS+ |
indywidualnie wyliczona kwota, która zależy od osiągniętych z działalności dochodów |
korzystasz z zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego |
kwota zasiłku |
jesteś na urlopie wychowawczym |
kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które otrzymałeś za ostatnie 12 miesięcy kalendarzowych przed tym urlopem. Kwota ta nie może być wyższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składe k ani niższa niż 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia |
Czy są jakieś ograniczenia dotyczące wysokości podstawy wymiaru
Tak, ograniczenia są następujące:
- Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może przekroczyć 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy . Aktualną kwotę znajdziesz na stronie ze wskaźnikami.
- Gdy podlegasz ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie (np. jesteś zleceniobiorcą lub prowadzisz działalność) Twoja podstawa na to ubezpieczenie nie może przekraczać miesięcznie 250 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Czy udzielane przez płatnika świadczenia w naturze liczą się do Twojego przychodu
Tak, oprócz wynagrodzenia Twoim przychodem jest także wartość świadczenia w naturze, np. gdy płatnik wynajmuje dla Ciebie mieszkanie.
Jak obliczasz składki na ubezpieczenia społeczne osób, dla których jesteś płatnikiem składek
Liczysz składki osób, które zgłaszasz do ubezpieczenia, od podstawy wymiaru. To, co powinieneś rozumieć jako podstawę wymiaru, zależy od sytuacji zawodowej lub społecznej ubezpieczonego. Szczegóły znajdziesz w poniższej tabeli.
Sytuacja zawodowa lub społeczna ubezpieczonego lub Twoja (gdy sam odpowiadasz za swoje ubezpieczenia) |
Co jest podstawą wymiaru dla składek ubezpieczonego lub Twoich (gdy sam odpowiadasz za swoje ubezpieczenia) |
jest pracownikiem |
jego przychód z umowy o pracę w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych |
jest pracownikiem i oprócz tego podpisał z Tobą (swoim pracodawcą) umowę zlecenia lub umowę o dzieło |
suma jego przychodów z umowy o pracę i umów zlecenia lub o dzieło |
jest pracownikiem i oprócz tego podpisał umowę zlecenia lub umowę o dzieło z innym podmiotem niż Ty, ale pracę wykonuje na Twoją rzecz |
suma jego przychodów z umowy o pracę i umów zlecenia lub o dzieło |
jest zleceniobiorcą i w umowie ustaliłeś z nim odpłatność:
|
jego przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych |
jest zleceniobiorcą i w umowie ustaliłeś z nim odpłatność w inny sposób niż:
|
zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż kwota minimalnego wynagrodzenia
|
prowadzisz działalność gospodarczą od wielu lat |
kwota, którą zadeklarujesz, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
prowadzisz inną działalność pozarolniczą, np. jest wspólnikiem spółki jawnej,
|
kwota, którą zadeklarujesz, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
bliska osoba współpracuje z Tobą, gdy prowadzisz działalność
|
kwota, którą zadeklarujesz, nie niższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego |
dopiero rozpoczynasz działalność gospodarczą (pierwsze 24 miesiące kalendarzowe od dnia jej rozpoczęcia) i spełniasz poniższe warunki:
|
zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia |
korzystasz z ulgi na start |
opłacasz wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne; nie opłacasz składek na ubezpieczenia społeczne |
korzystasz z małego ZUS+ |
|
korzysta z zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego |
kwota zasiłku |
jest na urlopie wychowawczym |
kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które otrzymała za ostatnie 12 miesięcy kalendarzowych przed tym urlopem; nie może być wyższa niż kwota 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek ani niższa niż 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia |
Czy są jakieś ograniczenia dotyczące wysokości podstawy wymiaru
Tak, ograniczenia są następujące:
- Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe nie może przekroczyć tzw. 30-krotności; aktualną kwotę znajdziesz na stronie ze wskaźnikami .
- Gdy ubezpieczony przystąpił dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego (np. jest zleceniobiorcą), podstawa składki na to ubezpieczenie nie może przekraczać miesięcznie 250 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Czy jeśli udzielasz ubezpieczonemu świadczeń w naturze, liczą się one do jego przychodu
Tak, oprócz wynagrodzenia przychodem ubezpieczonego jest także wartość świadczenia w naturze, np. gdy wynajmujesz dla niego mieszkanie.