Renta rodzinna

Twój bliski zmarł? Sprawdź, czy masz prawo do renty rodzinnej.

Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:

• miała ustalone prawo do emerytury, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
• miała ustalone prawo do emerytury pomostowej;
• miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
• pobierała zasiłek przedemerytalny;
• pobierała świadczenie przedemerytalne;
• pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Przy ocenie prawa do renty przyjmujemy, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

Kto jest uprawniony do renty rodzinnej

Do renty rodzinnej mają prawo: 

1. Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:

• do ukończenia 16 lat;
• jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużamy do zakończenia tego roku studiów);
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat  lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.

2. Wnuki i rodzeństwo – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
3. Inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
4. Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:

• w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
• wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
• sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
• ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.

Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej: 

• przez rok od śmierci współmałżonka;
• przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. 

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to mężczyzny). 

5. Rodzice, jeżeli:

• spełniają warunki takie jak dla wdowy/ wdowca (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy);
• zmarły ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.

Jaka jest wysokość renty rodzinnej 

Renta rodzinna wynosi:

• 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba;
• 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby;
• 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.

Badamy uprawnienia zmarłego do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych, do jakich mógł mieć prawo w chwili śmierci.

Ustalamy rentę rodzinną po świadczeniu w najkorzystniejszej wysokości. 

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, którą – w razie konieczności – dzielimy po równo między uprawnionych.

Jaka jest najniższa renta rodzinna

Renta rodzinna nie może być niższa niż kwota najniższej renty rodzinnej. 

Jeśli obliczona renta jest niższa niż najniższe świadczenie, to łączna kwota renty dla wszystkich uprawnionych jest podwyższana do najniższej renty rodzinnej. 

Renta jest co roku podwyższana (waloryzowana).

Jeśli pobierasz rentę rodzinną, a Twoi rodzice nie żyją, możesz otrzymać dodatek dla sieroty zupełnej.

Od kiedy i jak wypłacamy rentę rodzinną

Rentę rodzinną otrzymasz od dnia powstania prawa do niej, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożyłeś wniosek o rentę. 

Jeśli złożyłeś wniosek: 

• w miesiącu, w którym zmarła osoba, po której przysługuje Ci renta,
• następnym miesiącu, 

to rentę rodzinną otrzymasz od dnia śmierci tej osoby – pod warunkiem, że już wtedy spełniałeś warunki do przyznania Ci renty.

Rentę wypłacamy na dwa sposoby:

• za pośrednictwem poczty;
• na rachunek w banku. 

Jeśli mieszkasz za granicą, na Twój wniosek rentę rodzinną możemy wypłacać:

• osobie zamieszkałej w Polsce, którą upoważnisz do odbioru świadczenia;
•  na Twój rachunek bankowy w Polsce.

Czy renta rodzinna może być zawieszona albo zmniejszona

Jeśli osiągasz przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalności, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, możemy zawiesić lub zmniejszyć Twoją rentę rodzinną.

Zawiesimy Ci prawo do renty, jeśli Twój przychód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli natomiast Twój przychód będzie wyższy niż 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130% tego wynagrodzenia, rentę rodzinną zmniejszymy o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia.

Sprawdź maksymalną wysokość zmniejszenia, a także kwoty graniczne – 70% i 130% przeciętnego wynagrodzenia. 

Czy można zrezygnować z renty rodzinnej

Na Twój wniosek możemy wyłączyć Cię z kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej. Od tego miesiąca ponownie ustalimy wysokość renty dla pozostałych uprawnionych. 

Jeśli zostałeś wyłączony na swój wniosek z kręgu uprawnionych, możesz znowu ubiegać się o rentę rodzinną. Musisz jednak ponownie złożyć wniosek, a my sprawdzimy, czy nadal spełniasz warunki do uzyskania renty.

Podstawa prawna

Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych