Od czego zależy kwota kapitału początkowego
20 marca 2017
Kwota kapitału początkowego zależy od:
- wymiaru udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed 1 stycznia 1999 r.,
- podstawy wymiaru,
- współczynnika p, który służy do obliczenia tzw. części socjalnej.
Za każdy rok (z uwzględnieniem pełnych miesięcy) okresów składkowych liczymy po 1,3% podstawy wymiaru.
Za każdy rok (z uwzględnieniem pełnych miesięcy) okresów nieskładkowych liczymy po 0,7% podstawy wymiaru.
Ważne!
Za okresy urlopów udzielonych z tytułu opieki nad dziećmi oraz
okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dziećmi liczymy po
1,3% podstawy wymiaru za każdy rok z uwzględnieniem pełnych miesięcy.
Zasadę tę stosujemy tylko do kapitału początkowego.
Część socjalną kapitału początkowego obliczamy przy uwzględnieniu 24% kwoty bazowej wynoszącej 1220,89 zł (to 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r.) oraz współczynnika p, który jest proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do 31 grudnia 1998 r.
gdzie:
- p – nie może być wyższy od 100% i jest zaokrąglany do setnych części procentu,
- wiek ubezpieczonego – wiek na 31 grudnia 1998 r. (jest określany w pełnych latach). Jeśli 31 grudnia 1998 r. miałeś więcej niż 6 miesięcy ponad wiek ustalony w latach, przyjmiemy pełne lata po zaokrągleniu w górę,
- wiek emerytalny – 60 lat, jeśli jesteś kobietą, lub 65 lat, jeśli jesteś mężczyzną,
- staż ubezpieczeniowy – udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe sprzed 31 grudnia 1998 r. Przy obliczaniu łącznego okresu składkowego i nieskładkowego uwzględnimy lata, miesiące i dni,
- wymagany staż – 20 lat, jeśli jesteś kobietą, lub 25 lat, jeśli jesteś mężczyzną,
- 18 – przyjęliśmy, że aktywność zawodową zaczyna się zwykle w tym wieku (nie ma znaczenia, w jakim wieku naprawdę rozpocząłeś pracę).
Ważne!
- Przy ustalaniu współczynnika p przyjmujemy, że miesiąc kalendarzowy ma 30 dni.
- Jeśli ustalamy staż ubezpieczeniowy w dniach, to wymagany staż również ustalamy w dniach i przyjmujemy, że rok kalendarzowy to 360 dni.
Aby obliczyć kapitał początkowy na 1 stycznia 1999 r., sumę kwot części socjalnej oraz za okresy składkowe i nieskładkowe mnożymy przez przeciętne dalsze trwanie życia dla osób w wieku 62 lat, tj. przez 209 miesięcy.
Wydajemy decyzję o ustaleniu wartości kapitału początkowego. Jeśli się z nią nie zgadzasz, możesz wnieść odwołanie do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (za naszym pośrednictwem). Masz na to miesiąc od dnia, w którym otrzymasz decyzję.
Przykład 1
Na 31 grudnia 1998 r. Wacław (ur. 15 września 1972 r.) miał ukończone 26 lat i jego staż ubezpieczeniowy wynosił 2 lata, 5 miesięcy i 10 dni:
- od 1 stycznia 1995 r. do 31 grudnia 1996 r.,
- od 1 września 1997 r. do 31 grudnia 1997 r.,
- od 21 października 1998 r. do 30 listopada 1998 r.
W 2005 r. przy obliczaniu współczynnika p przyjęliśmy, że staż ubezpieczeniowy Wacława to 2 lata. Pominęliśmy (zgodnie z obowiązującymi wtedy przepisami) 5 miesięcy i 10 dni. Po zmianie przepisów Wacław może wystąpić do nas z wnioskiem o ponowne obliczenie kapitału początkowego i przyjęcie do ustalenia współczynnika p również 5 miesięcy i 10 dni.
Przykład 2
Na 31 grudnia 1998 r. Elżbieta (ur. 1 września 1954 r.) miała ukończone 44 lata i jej staż ubezpieczeniowy wynosił 24 lata, 3 miesiące i 15 dni, w tym:
- 24 lata okresów składkowych,
- 3 miesiące i 15 dni okresów nieskładkowych.
W 2006 r. przy obliczaniu współczynnika p przyjęliśmy, że staż ubezpieczeniowy Elżbiety to 24 lata. Elżbieta może ubiegać się o ponowne ustalenie współczynnika p poprzez obliczenie stażu ubezpieczeniowego i wymaganego stażu w dniach. Ustalony w dniach staż ubezpieczeniowy wynosi 8745 dni (24 × 360 dni + 3 × 30 dni + 15 dni). Natomiast wiek Elżbiety w dalszym ciągu zaokrąglamy do pełnych lat, a więc do 44.
O obliczenie stażu ubezpieczeniowego i wymaganego stażu w dniach możesz ubiegać się również wtedy, gdy Twój staż ubezpieczeniowy wynosi 6 miesięcy lub mniej, np. 2 miesiące i 15 dni. Do 22 września 2011 r. nie było takiej możliwości.
Przykład 3
Na 31 grudnia 1998 r. Antoni (ur. 15 września 1973 r.) miał ukończone 25 lat i jego staż ubezpieczeniowy wynosił 5 miesięcy i 16 dni:
- od 1 września 1997 r. do 31 grudnia 1997 r.
- od 15 października 1998 r. do 30 listopada 1998 r.
Antoni wystąpił z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego. Ustalimy kapitał, ponieważ od 23 września 2011 r. możemy obliczyć kapitał początkowy osobie, której staż ubezpieczeniowy na 31 grudnia 1998 r. wynosił 5 miesięcy i 10 dni.
Przykład 4
Na 31 grudnia 1998 r. Julia (ur. 15 października 1958 r.) miała ukończone 40 lat i jej staż ubezpieczeniowy wynosił 20 lat, w tym:
- 15 lat i 8 miesięcy, tj. 188 miesięcy, okresów składkowych,
- 4 lata i 2 miesiące, tj. 50 miesięcy, okresu nieskładkowego (studia).
Julia złożyła w naszej placówce wniosek o ustalenie kapitału początkowego.
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego
wynosił wtedy 110%.
Kapitał początkowy Julii obliczyliśmy tak:
- podstawa wymiaru: 110% × 1220,89 zł (kwota bazowa) = 1342,98 zł,
- część socjalna:
- 100% części socjalnej: 24% × 1220,89 zł (kwota bazowa) = 293,01 zł,
- wpółczynnik p:
czyli 72,37%,
- kapitał początkowy:
- część socjalna: 293,01 zł × 72,37% = 212,05 zł,
- okresy składkowe: (188 × 1,3%): 12 × 1342,98 zł = 20,37% × 1342,98 zł = 273,57 zł,
- okresy nieskładkowe: (50 × 0,7%): 12 × 1342,98 zł = 2,92% × 1342,98 zł = 39,22 zł,
- suma składowych: 212,05 zł + 273,57 zł + 39,22 zł = 524,84 zł,
- kapitał początkowy: 524,84 zł × 209 (przeciętne dalsze trwanie życia w miesiącach) = 109 691,56 zł.
Kapitał początkowy Julii wynosi 109 691,56 zł.