Cyfryzacja państwa służy wszystkim

Elektronizacja kontaktów między obywatelem, a administracją publiczną przynosi same korzyści. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uszczelnił dzięki niej system poboru składek, ale jest też w stanie na bieżąco monitorować system wypłaty świadczeń chorobowych. Korzystają przedsiębiorcy, którzy sami mogą generować dokumenty w systemie informatycznym ZUS. Banki, które uczestniczą w tym procesie łatwo mogą zaś ocenić sytuację kredytową swoich klientów. Ciągle czeka nas jednak dużo pracy i edukacji np. w zakresie bezpiecznych zakupów w internecie. Takie są główne wnioski zaprezentowane na panelu „Obywatel w e-państwie. Jak profesjonalnie budować e-administrację”, który odbył się na XXIX Forum Ekonomicznym w Krynicy.

Jak podkreśliła prof. Getruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to podległa jej instytucja starała się i stara nadal nadać ton dyskusji o cyfryzacji państwa, dzięki czemu zwykli Polacy mogą dziś w prosty sposób dowiedzieć się o danych finansowych zgromadzonych na ich koncie w ZUS, a przedsiębiorcy w szybki sposób zapłacić składki i poznać saldo na koncie w Zakładzie. – Dzięki wielkiemu projektowi „e-składka”, który jest największą reformą w systemie ubezpieczeń społecznych od 1999 r. odeszliśmy od dotychczasowego modelu, w którym to przedsiębiorca musiał się martwić o dokładne podzielenie wpłat składkowych na trzy, a czasem nawet cztery różne fundusze. Wprowadziliśmy jeden rachunek, a kwestię rozksięgowania składek wzięliśmy na siebie. Poszliśmy w stronę uproszczenia obsługi - stwierdziła. Jak wyjaśniła, dzięki e-składce przedsiębiorcy unikają popełniania kilkudziesięciu tysięcy błędów miesięcznie przy przelewach. Dziś miesięcznie tych błędów jest nieco ponad 30.

Reforma zrealizowana we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim okazała się nie tylko informatycznym ułatwieniem dla płatników składek, ale też uporządkowała stan wiedzy o ich sytuacji finansowej. Teraz na bieżąco, na koncie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS, widzą czy mają jakiekolwiek zadłużenie, czy też może na ich koncie widnieje nadpłata. Co niezwykle ważne, reforma pomogła w uszczelnieniu systemu poboru składek  – poinformowała prezes ZUS.

Prof. Gertruda Uścińska przypomniała też inne rozwiązania w zakresie e-administracji, których stworzenia podjął się ZUS. Od grudnia 2018 r. obowiązującą formą zwolnień lekarskich jest forma elektroniczna, którą obsługuje właśnie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który wprowadził centralny rejestr zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy. Przywołała też projekt „e-akta”, który pozwala przechowywać dokumentację pracowniczą w formie elektronicznej tylko przez 10, a nie jak wcześniej 50 lat. - Takie rozwiązania ułatwiają życie pracodawcom - stwierdziła.

Zdaniem prezes ZUS, Zakład można określić wręcz jako europejskiego pioniera elektronicznych rozwiązań. Jako jeden z pierwszych w Europie wprowadził system EESSI, czyli Elektroniczną Wymianę Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego, dzięki któremu wymiana informacji, choćby w przypadku ustalania prawa do świadczeń osobom, które pracowały w kilku państwach, jest zdecydowanie szybsza.

Patrycja Staniszewska, prezes Izby Gospodarczej i Elektronicznej, zwróciła uwagę, że ważnym elementem budowy e-państwa jest edukacja na temat bezpiecznych zakupów w internecie. Zapewniła przy tym o trwającej współpracy sektora prywatnego z publicznym. Podała przykład jednego z największych partnerów Izby czyli Allegro, który współpracuje z resortem rodziny, aby zapobiec oszustwom w korzystaniu z możliwości jakie daje Karta Dużej Rodziny.

Co można uznać za punkt przełomowy dla budowy e-państwa? Zdaniem ministra cyfryzacji Marka Zagórskiego było to podjęcie współpracy z sektorem bankowym, a w szczególności z bankiem PKO BP przy uruchamianiu programu Rodzina 500 plus. Minister pozytywnie ocenił zmianę podejścia do cyfryzacji państwa. Przypomniał, że początkowo z Profilu Zaufanego e-PUAP korzystało relatywnie niewielu Polaków (ok. 350 tys.) i byli to w dużej mierze urzędnicy. Obecnie korzystanie z wielu usług np. składanie rozliczenia rocznego e-PIT nie wymaga posiadania profilu zaufanego. Sprawnie składane są też elektroniczne wnioski o przyznanie świadczeń 500 plus i 300 plus. Sam Profil Zaufany zyskał na popularności i mamy dziś ponad 4,2 mln jego użytkowników. - To ciągle jednak mało, bo aby uznać transformację za prawdziwy sukces należałoby mówić o 15 czy 20 mln użytkowników nowych rozwiązań – podkreślił minister Zagórski.

Patrycja Staniszewska zauważyła, że sektor e-commerce ciągle spotyka się z wieloma problemami przy dostarczaniu usług cyfrowych. Przykładem jest brak dostępu do danych z rejestru dowodów osobistych, co utrudnia realizację obowiązków zapisanych w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i zapobieganiu terroryzmowi. Zrównanie sytuacji sektora z bankami, które posiadają taki dostęp, pomogłoby zapobiegać potencjalnym oszustwom – zauważyła.

Adam Marciniak wiceprezes zarządu PKO BP podkreślił, że współpraca sektora prywatnego i publicznego w budowie e-państwa to proces dwustronny, który przynosi korzyści obu partnerom. Dzięki realizowanej digitalizacji tożsamości 17 mln klientów banku zarówno administracja publiczna i sektor e-commerce będą mogły korzystać z potwierdzenia, że dana osoba istnieje i ocenić ewentualne ryzyko oszustwa. O ile więc z cyfryzacji korzysta administracja publiczna, która łatwiej może realizować swoje usługi, to sytuacja jest prostsza również dla banku – podkreślił wiceprezes PKO BP.

Dziennik Gazeta Prawna