Zasiłek chorobowy na preferencyjnych zasadach dla niektórych ubezpieczonych
28 czerwca 2021
Zasiłek chorobowy na preferencyjnych zasadach dla niektórych ubezpieczonych, których niezdolność do pracy, kwarantanna, izolacja lub izolacja w warunkach domowych jest związana z wykonywaniem obowiązków służbowych [1]
Osoby zatrudnione w podmiocie leczniczym - zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru
Ubezpieczony, który jest zatrudniony w podmiocie leczniczym oraz:
- odbywa kwarantannę, izolację lub izolację w warunkach domowych, jeśli wynikają one ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tym podmiocie
albo
- jest niezdolny do pracy z powodu COVID-19, a niezdolność ta powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tym podmiocie
ma od 5 września 2020 r. prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru.
WAŻNE
Jeżeli spełnione są powyższe warunki, pracownik (osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę), który jest zatrudniony w podmiocie leczniczym ma prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru, nawet jeśli nie wyczerpał jeszcze w tym roku kalendarzowym okresu 33 lub 14 dni wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy.
Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo (np. pracownicy) jak i dobrowolnie (np. zleceniobiorcy).
Przykład 1
Pani Zofia pracuje jako pielęgniarka w przychodni. 5 grudnia 2020 r. źle się poczuła i lekarz stwierdził u niej objawy zapalenia gardła. Lekarz wystawił pani Zofii zwolnienie lekarskie na okres od 5 do 15 grudnia. Ponieważ była to jej pierwsza niezdolność do pracy w tym roku kalendarzowym, za okres objęty zwolnieniem lekarskim otrzyma wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% podstawy wymiaru. Mimo, że pani Zofia jest zatrudniona w podmiocie leczniczym, nowe przepisy nie mają w jej przypadku zastosowania, ponieważ jej niezdolność do pracy nie była spowodowana COVID-19 i nie powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym.
Jeżeli ubezpieczony otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości niższej niż 100% przed wejściem w życie nowych przepisów, a więc od 5 września do 28 listopada, a spełnione są przedstawione wyżej warunki, na wniosek ubezpieczonego przelicza się zasiłek i wypłaca wyrównanie do 100% podstawy wymiaru.
Również gdy pracownik otrzymał w tym okresie wynagrodzenie chorobowe, na jego wniosek – przelicza się wypłacone wynagrodzenie za czas choroby, zamienia je na zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru i wypłaca wyrównanie.
Przykład 2
Pani Elżbieta jest lekarzem w szpitalu. Od 5 do 30 października 2020 r. odbywała kwarantannę a następnie izolację w warunkach domowych, które zostały spowodowane stycznością z chorymi na COVID-19 pacjentami w szpitalu. Ponieważ była to jej pierwsza niezdolność do pracy w tym roku kalendarzowym, za ten okres otrzymała wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% podstawy wymiaru. Pani Elżbieta wystąpiła 2 grudnia z wnioskiem o wypłatę wyrównania świadczenia chorobowego. Pracodawca wypłaconą jej kwotę potraktował jako zasiłek chorobowy, obliczył należny zasiłek chorobowy w wysokości 100% i wypłacił Pani Elżbiecie w grudniu 2020 r. różnicę między kwotą 100%, a wypłaconą jej kwotą 80%. Pracodawca złożył za grudzień 2020 r. za Panią Elżbietę dokumenty rozliczeniowe korygujące.
Osoby zatrudnione w jednostkach pomocy społecznej – świadczenia chorobowe w wysokości 100% podstawy wymiaru
Ubezpieczony, który jest zatrudniony w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej świadczącej usługi całodobowo, noclegowni albo innej placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku (dalej „jednostka organizacyjna pomocy społecznej”) [2] oraz
- odbywa kwarantannę, izolację lub izolację w warunkach domowych, jeśli wynikają one ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tej jednostce
albo
- jest niezdolny do pracy z powodu COVID-19, a niezdolność ta powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tej jednostce
ma od 29 listopada 2020 r. prawo do 100% wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy, a po wykorzystaniu tego okresu do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru.
Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo (np. pracownicy) jak i dobrowolnie (np. zleceniobiorcy).
Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru dotyczy niezdolności do pracy oraz obowiązkowej kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych, których okres przypada po 28 listopada 2020 r.
Przykład 3
Pan Zbigniew jest pracownikiem Domu Pomocy Społecznej. Ponieważ w czasie pracy miał kontakt z podopiecznym, u którego badania potwierdziły zakażenie COVID-19, został poddany obowiązkowej kwarantannie w okresie od 20 listopada do 12 grudnia 2020 r. Pan Zbigniew pobierał już w tym roku wynagrodzenie za czas choroby przez 20 dni. Za okres obowiązkowej kwarantanny otrzyma:
- wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% podstawy wymiaru za okres od 20 do 28 listopada 2020 r. (przed wejściem w życie przepisów),
- wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100% podstawy wymiaru za okres od 29 listopada do 2 grudnia 2020 r. (od dnia obowiązywania nowych przepisów),
- zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru za okres od 3 do 12 grudnia 2020 r.
Ubezpieczeni, którzy wykonują zadania członka ochotniczej straży pożarnej - zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru
Ubezpieczony:
- który odbywa kwarantannę, izolację lub izolację w warunkach domowych, jeśli powstały one w związku z wykonywaniem zadań członka ochotniczej straży pożarnej
albo
- u którego stwierdzono zakażenie lub zachorowanie na chorobę zakaźną (m. in. COVID-19), jeżeli zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań członka ochotniczej straży pożarnej
ma od 5 września 2020 r. prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru.
WAŻNE
Jeżeli spełnione są powyższe warunki, pracownik (osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę), ma prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru, nawet jeśli nie wyczerpał jeszcze w tym roku kalendarzowym okresu 33 lub 14 dni wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy.
Zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo (np. pracownicy) jak i dobrowolnie (np. zleceniobiorcy).
Jakie dokumenty są potrzebne do wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100%?
Osoby zatrudnione w podmiocie leczniczym i osoby zatrudnione w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej
Dokumenty potrzebne do wypłaty pracownikowi lub zleceniobiorcy zasiłku chorobowego w wysokości 100% przez płatnika składek:
| Niezdolność do pracy stwierdzona na podstawie: |
Dokumenty |
|---|---|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że niezdolność do pracy jest spowodowana COVID-19 i powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo jednostce organizacyjnej pomocy społecznej (w sytuacjach wątpliwych płatnik składek może poprosić ubezpieczonego o złożenie zaświadczenia od lekarza, który wystawił e-ZLA o związku niezdolności do pracy z COVID-19). oraz stwierdzenie przez płatnika składek, który jest podmiotem leczniczym albo jednostką organizacyjną pomocy społecznej, że niezdolność do pracy ubezpieczonego:
albo
|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że kwarantanna lub izolacja domowa wynika ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo jednostce organizacyjnej pomocy społecznej oraz stwierdzenie przez płatnika składek, który jest podmiotem leczniczym albo jednostką organizacyjną pomocy społecznej, że obowiązkowa kwarantanna lub izolacja w warunkach domowych:
albo
|
Dokumenty potrzebne do wypłaty pracownikowi lub zleceniobiorcy zasiłku chorobowego w wysokości 100% przez ZUS:
| Niezdolność do pracy stwierdzona na podstawie: |
Dokumenty |
|---|---|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że niezdolność do pracy jest spowodowana COVID-19 i powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo jednostce organizacyjnej pomocy społecznej (w sytuacjach wątpliwych ZUS może poprosić ubezpieczonego o złożenie zaświadczenia od lekarza, który wystawił e-ZLA o związku niezdolności do pracy z COVID-19) oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3/Z-3a), w którym potwierdza (w części Uwagi), że:
albo
oraz
albo
|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że kwarantanna lub izolacja domowa wynika ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo jednostce organizacyjnej pomocy społecznej oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3/Z-3a), w którym potwierdza (w części Uwagi), że:
albo
oraz
albo
|
Pracownik (zleceniobiorca), który otrzymał zaświadczenie lekarskie e-ZLA w związku z COVID-19 składa swojemu płatnikowi składek (pracodawcy, zleceniodawcy) oświadczenie, że niezdolność do pracy jest spowodowana COVID-19 i powstała w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo jednostce organizacyjnej pomocy społecznej..
Płatnik składek wystawia zaświadczenie płatnika składek (Z-3 lub Z-3a), w punkcie „Uwagi” wpisuje, że ubezpieczony jest zatrudniony w podmiocie leczniczym albo w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej oraz że jego niezdolność do pracy powstała w związku wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej i przekazuje - wraz z oświadczeniem ubezpieczonego - do ZUS.
Płatnik składek (podmiot leczniczy lub jednostka organizacyjna pomocy społecznej), po otrzymaniu na profilu płatnika składek na PUE ZUS informacji, że pracownik (zleceniobiorca), został poddany kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, ustala, czy kwarantanna lub izolacja w warunkach domowych ubezpieczonego wynikają ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaną pracą, wystawia zaświadczenie płatnika składek (Z-3 lub Z-3a), w punkcie „Uwagi” wpisuje, że ubezpieczony jest zatrudniony w podmiocie leczniczym albo w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej oraz że obowiązkowa kwarantanna lub izolacja ubezpieczonego wynikają ze styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym albo w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej oraz przekazuje to zaświadczenie do ZUS.
Dokumenty można przesłać za pośrednictwem portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. W takim przypadku skan lub zdjęcie oświadczenia ubezpieczonego, potwierdzonego za zgodność z oryginałem, płatnik składek dołącza do zaświadczenia płatnika składek Z-3/Z-3a.
Dokumenty potrzebne do wypłaty osobie prowadzącej działalność pozarolniczą zasiłku chorobowego w wysokości 100% przez ZUS:
| Niezdolność do pracy stwierdzona na podstawie: |
Dokumenty |
|---|---|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że:
|
|
Oświadczenie ubezpieczonego potwierdzające, że:
|
Oświadczenie można przekazać elektronicznie – za pośrednictwem portalu PUE ZUS. Można je złożyć przy wykorzystaniu wniosku ZAS-53 Wniosek o zasiłek chorobowy. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie podpisanego oświadczenia. W sytuacjach wątpliwych na potwierdzenie okoliczności podanych w oświadczeniu, ZUS może poprosić ubezpieczonego o złożenie zaświadczenia potwierdzającego okoliczności podane w oświadczeniu. Gdy zasiłek chorobowy ma być wypłacany osobie prowadzącej działalność pozarolniczą potrzebny jest tak jak w każdym przypadku wniosek o zasiłek. Można go złożyć na formularzu ZAS-53 lub Z-3b.
Osoby, które wykonują zadania członka ochotniczej straży pożarnej
| Niezdolność do pracy stwierdzona na podstawie: |
Dokumenty |
|---|---|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że niezdolność do pracy:
|
|
Oświadczenie ubezpieczonego, że kwarantanna lub izolacja w warunkach domowych powstała w związku z wykonywaniem zadań członka ochotniczej straży pożarnej (w sytuacjach wątpliwych płatnik zasiłku może poprosić ubezpieczonego o złożenie zaświadczenia Naczelnika Jednostki OSP, której ubezpieczony jest członkiem lub Zarządu Powiatowej OSP). |
Pracownik (zleceniobiorca) składa swojemu płatnikowi składek (pracodawcy, zleceniodawcy) oświadczenie, że jego niezdolność do pracy, kwarantanna, izolacja lub izolacja domowa powstały w związku z wykonywaniem zadań członka ochotniczej straży pożarnej. Dodatkowo ubezpieczony, który otrzymał zaświadczenie lekarskie e-ZLA w związku z COVID-19 składa oświadczenie, że jego niezdolność do pracy jest spowodowana COVID-19. Jeżeli zasiłki ubezpieczonym wypłaca ZUS, płatnik składek wystawia zaświadczenie płatnika składek (Z-3 lub Z-3a) i przekazuje - wraz z oświadczeniem ubezpieczonego - do ZUS.
Dokumenty można przesłać za pośrednictwem portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. W takim przypadku skan lub zdjęcie oświadczenia ubezpieczonego, potwierdzonego za zgodność z oryginałem, płatnik składek dołącza do zaświadczenia płatnika składek Z-3/Z-3a.
Gdy o zasiłek chorobowy występuje osoba prowadząca działalność pozarolniczą, oświadczenie składa do ZUS. Oświadczenie można przekazać elektronicznie – za pośrednictwem portalu PUE ZUS. Można je złożyć przy wykorzystaniu wniosku ZAS-53 Wniosek o zasiłek chorobowy. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie podpisanego oświadczenia.
Podstawa prawna
[1] Ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. poz. 2112) i ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. poz. 2113)
[2] Jednostki, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876)
