Zmiany w dodatkowym zasiłku opiekuńczym

Od 8 marca obowiązują przepisy, które przewidują dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Przysługuje on w wymiarze do 14 dni osobie objętej ubezpieczeniem chorobowym (np. z umowy o pracę, umowy zlecenia, działalności gospodarczej) zwolnionej z pracy, która musi zająć się dzieckiem w wieku do lat 8 z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19.

Przyjęte 31 marca br. przepisy wprowadziły zmiany dotyczące dodatkowego  zasiłku opiekuńczego [1].

Zmiany te polegają na:

• wydłużeniu o kolejne 14 dni okresu, przez który przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy,
• przyznaniu prawa do tego zasiłku rodzicom dzieci niepełnosprawnych w wieku powyżej 8 lat.

Wydłużenie okresu dodatkowego zasiłku opiekuńczego

Ubezpieczony rodzic dziecka, który opiekuje się dzieckiem do lat 8, z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19, może otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy przez kolejny okres do 14 dni.  Nowy 14 dniowy okres wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego obowiązuje od 26 marca 2020 r. Od tej daty z dodatkowego zasiłku opiekuńczego mogą skorzystać nie tylko rodzice, których dziecko uczęszczało do żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, ale także rodzice, których dzieckiem opiekowała się „niania” (z którą rodzice zawarli umowę uaktywniającą - link do strony zewnętrznej) albo dzienny opiekun (link do strony zewnętrznej), jeśli z powodu COVID-19 nie mogą opiekować się dzieckiem.  

Uchwalona 31 marca br. ustawa przewiduje także, że Rada Ministrów może określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego, biorąc pod uwagę okres na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, placówki pobytu dziennego oraz inne placówki lub okres niemożności sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych.  

Okres dodatkowego zasiłku opiekuńczego został wydłużony do 24 maja 2020 r. [2]

Od 6 maja br. mogą być otwierane placówki opieki nad najmłodszymi dziećmi – jest to możliwość, nie obowiązek. Jeżeli placówka, do której uczęszcza dziecko, będzie otwarta, jednak nie zapewni opieki wszystkim dzieciom, rodzice tych dzieci nadal mogą wystąpić o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Jeżeli mimo otwarcia placówki rodzice nie zdecydują się na posłanie do niej dziecka z powodu stanu  epidemii, również dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie im nadal przysługiwał.

Rozszerzenie uprawnień na rodziców dzieci niepełnosprawnych

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19 przysługuje od 26 marca br. także ubezpieczonym rodzicom dzieci:

• do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności,
• do 18 lat, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Nowe przepisy przyznają także prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego ubezpieczonym rodzicom lub opiekunom osób pełnoletnich niepełnosprawnych, zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.

Jak uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Aby otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy wystarczy złożyć u swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem (plik docx 38kb). Oświadczenie to jest jednocześnie wnioskiem o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Osoby prowadzące działalność pozarolniczą składają oświadczenie w ZUS. Oświadczenie można złożyć w dowolnym momencie, ale trzeba je złożyć, bo bez niego ZUS albo płatnik składek nie wypłaci zasiłku.

Osoby, które przed uchwaleniem nowych przepisów (przed 31 marca br.) złożyły już oświadczenie do wypłaty tego zasiłku według poprzedniego wzoru, nie muszą go składać ponownie według nowego wzoru. Na jego podstawie otrzymają zasiłek za wskazany w oświadczeniu okres.

Osobom, które przed uchwaleniem nowych przepisów złożyły wniosek o zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach, wniosek  taki będzie potraktowany  jako wniosek o dodatkowy zasiłek opiekuńczy za okres wskazany w tym wniosku. Będzie to oznaczało, że okres przyznanego zasiłku opiekuńczego nie będzie uwzględniany do limitu 60 dni, natomiast będzie wliczony do limitu kolejnych 14 dni, przez który przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Ważne!
Uprawnienia do dodatkowego zasiłku opiekuńczego ustalane są tylko na okres wskazany w oświadczeniu (wniosku). Jeżeli ubezpieczony chce otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy na kolejny okres musi ponownie złożyć oświadczenie wskazując w nim ten kolejny okres. 

Trzeba pamiętać, że nie zmieniły się zasady przysługiwania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Zasiłek w dodatkowym wymiarze 14 dni przysługuje łącznie obojgu rodzicom, niezależnie od liczby dzieci, które wymagają opieki. Zasiłek ten nie przysługuje, jeśli drugi z rodziców dziecka może zapewnić dziecku opiekę (np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego, czy urlopu wychowawczego).

Dodatkowego zasiłku nie wlicza się do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym przyznawanego na tzw. ogólnych zasadach.

Instrukcja jak złożyć oświadczenie przez portal PUE ZUS (plik doc 546kb).

[1] Ustawa z dnia 28 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568, z późn. zm.)

[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 656), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19  (Dz. U. poz. 748) i i rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19  (Dz. U. poz. 790)..