Nowe tablice dalszego trwania życia do wyliczania emerytur

Główny Urząd statystyczny (GUS) opublikował nową tablicę dalszego trwania życia na podstawie danych o śmiertelności za 2023 rok. W ubiegłym roku odnotowano 408 tys. zgonów, czyli mniej o 39 tys. niż w 2022 r.

Tablica jest niezbędna przy wyliczaniu emerytury dla osób urodzonych po 1948 roku. Wysokość świadczenia ustala się na podstawie prostego działania matematycznego. Dzieli się kapitał emerytalny przez przeciętne dalsze trwanie życia. Im większy licznik oraz im mniejszy mianownik, tym wyższa emerytura.

Osoby, które osiągną wiek emerytalny między kwietniem tego roku a marcem przyszłego roku, nie muszą się spieszyć z przejściem na emeryturę, aby skorzystać z tegorocznej tablicy GUS. Przyznając emeryturę, ZUS zawsze sprawdza, która tablica jest korzystniejsza dla danej osoby – czy ta obowiązująca w momencie złożenia wniosku o emeryturę, czy ta obowiązująca w momencie, gdy ktoś osiągnął wiek emerytalny – i przyjmuje do obliczeń korzystniejszą z nich.

Od 1 kwietnia ZUS będzie korzystać z nowej tablicy GUS do obliczania wysokości nowo przyznawanych emerytur. Najnowsza tablica dalszego trwania życia powoduje obliczenie emerytury osoby w wieku 60 lat niższej o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż na podstawie poprzedniej tablicy.

Dla przykładu:

• 60-latka z kapitałem 700 tys. zł otrzyma emeryturę w wysokości 2649,51 zł, czyli mniej o ok. 103 zł (kapitał zostanie podzielony przez 264,2 zamiast przez 254,3 miesiąca).
• 65-latek z kapitałem 700 tys. zł otrzyma emeryturę w wysokości 3197,81 zł, czyli mniej o ok. 136 zł (kapitał zostanie podzielony przez 218,9 miesiąca zamiast 210 miesięcy).

Zgodnie z nową tablicą 60-latka otrzyma emeryturę o 1 proc. niższą niż przed pandemią, a 65-latek – o 0,7 proc. W rezultacie 60-letnia kobieta z kapitałem 500 tys. zł może otrzymać mniej o ok. 27 zł niż na podstawie tablicy z 2020 r. (kapitał dzielony przez 264,2 zamiast 261,5 miesiąca), a 65-letni mężczyzna z tym samym kapitałem – mniej o ok. 19 zł (kapitał dzielony przez 218,9 zamiast 217,6 miesiąca).

Co do zasady nowe tablice nie dotyczą osób, które już przeszły na emeryturę. Nie ma zatem sensu składanie wniosków o przeliczenie emerytury tylko z powodu ogłoszenia nowej tablicy GUS.

Przeliczenie emerytury jest możliwe w ściśle określonych sytuacjach –  na przykład gdy emeryt po przyznaniu świadczenia pracował i odprowadzał składki emerytalne. Raz na rok lub po ustaniu zatrudnienia może on je sobie doliczyć do świadczenia. Jednak najnowsza tablica zostanie wykorzystana wyłącznie w odniesieniu do dodatkowych składek, a nie do całego świadczenia.

Zgodnie z nowymi tablicami GUS wzrost dalszego trwania życia nastąpił we wszystkich grupach wiekowych. Osoba w wieku 30 lat będzie żyła dłużej o: 12,7 miesiąca, 60-latek o 9,9 miesiąca, a 80-latek o 6,1 miesiąca, niż wskazywały statystki w ubiegłym roku.