Zmiany w ubezpieczeniach wprowadzone przez „Konstytucję biznesu”

Planujesz rozpocząć działalność? 30 kwietnia 2018 r. wejdą w życie ustawy, które tworzą „Konstytucję biznesu”.

Ustawy te wprowadzą zmiany w ubezpieczeniach społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym osób, które rozpoczynają prowadzenie działalności po raz pierwszy bądź po długiej przerwie.

Na czym polega „ulga na start”

Jeśli będziesz prowadził działalność gospodarczą i:

• podejmiesz ją po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej,
• nie będziesz jej wykonywać na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym osoba wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy  czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności,

będziesz mógł skorzystać z „ulgi na start”. Uprawnienie to polega na zwolnieniu z obowiązku ubezpieczeń społecznych przez 6 miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Z „ulgi na start” będziesz mógł skorzystać także jako wspólnik spółki cywilnej.

Ważne! W okresie „ulgi na start” ubezpieczeniami społecznymi będą objęte osoby z Tobą współpracujące oraz zatrudnieni przez Ciebie pracownicy czy zleceniobiorcy. Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych dotyczy tylko Ciebie jako osoby prowadzącej działalność.

Jak obliczać okres 6 miesięcy „ulgi na start”

„Ulga na start” może trwać maksymalnie 6 miesięcy kalendarzowych. Początek stanowi dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli dzień ten przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicz do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli działalność gospodarczą rozpoczniesz w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wliczaj.

Przykład
Pan Jan rozpocznie działalność gospodarczą od 7.05.2018 r. Spełnia warunki do skorzystania z „ulgi na start”. Sześć miesięcy, za które nie będzie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne upłynie z 30.11.2018 r.

Jeśli w okresie korzystania z „ulgi na start” zawiesisz wykonywanie działalności, okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy.

Przykład
Pani Teresa skorzysta z ulgi na start od 4.05.2018 r. Od 1.06.2018 r. zawiesi działalność do 31.07.2018 r. Po wznowieniu działalności będzie mieć prawo do „ulgi na start” jeszcze przez 4 miesiące.

Ważne! Jeśli zrezygnujesz z „ulgi na start”, do czego masz prawo, kolejny raz będziesz mógł skorzystać z tego uprawnienia dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia jej zakończenia bądź zawieszenia.

Przykład
Pan Kazimierz będzie korzystał z „ulgi na start” przez 2 miesiące, od 1.06.2018 r. do 31.07.2018 r. Następnie od 1.08.2018 r. zgłosi się do ubezpieczeń społecznych. Po kolejnych dwóch miesiącach uzna, że decyzja o rezygnacji z ulgi była błędna. Nie będzie mógł jednak skorzystać z „ulgi na start” ani od 1.08.2018 r., ani na bieżąco od 1.10.2018 r.

Czy „ulga na start” dotyczy też ubezpieczenia zdrowotnego

W okresie, w którym skorzystasz z „ulgi na start” ubezpieczenie zdrowotne będzie dla Ciebie obowiązkowe, o ile nie zawiesisz wykonywania działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).  

Do ubezpieczenia zdrowotnego w okresie „ulgi na start” zgłoś się na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 40.

Będziesz podlegał temu ubezpieczeniu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyjątkiem okresu zawieszenia działalności.

W okresie zawieszenia możesz zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

W okresie „ulgi na start” będziesz mógł zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego także członków swojej rodziny.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne będziesz opłacał  od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (w 2018 r. jest to kwota 3554,93 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru (w 2018 r. najniższa składka wynosi 319,94 zł). Składka ta jest miesięczna i niepodzielna, tj. opłacasz ją w pełnej wysokości niezależnie od ilości dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w miesiącu.

Przykład
Pani Janina od 7.05.2018 r. rozpocznie działalność gospodarczą w ramach „ulgi na start”. Zarówno za maj jak i kolejne miesiące 2018 r. musi opłacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty nie niższej niż 319,94 zł.

Jeśli oprócz indywidualnej działalności gospodarczej będziesz prowadził także inne rodzaje działalności, tj. będziesz wspólnikiem spółki cywilnej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej, będziesz wykonywał wolny zawód, działalność artystyczną bądź twórczą, od każdego rodzaju działalności będziesz opłacał składkę. Jeśli zaś oprócz indywidualnej działalności gospodarczej, będziesz wspólnikiem w kilku spółkach, składkę na ubezpieczenie zdrowotne zapłacisz zarówno z tytułu wykonywania indywidualnej działalności jak i odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

Możesz być również zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności w okresie „ulgi na start”. Będzie dotyczyć to przypadków, gdy:

• jesteś emerytem bądź rencistą i Twoje świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz Twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury  lub będziesz opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
• jesteś zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności oraz Twoje przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będziesz opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
• pobierasz zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie  kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Jeśli jesteś zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności i będziesz prowadził tylko tą działalność, będziesz opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Co po „uldze na start”

Po upłynie 6 miesięcy ulgi na start, przez 24 miesiące kalendarzowe będziesz opłacał składki od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Podobnie, gdy zrezygnujesz z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy.

Okres 24 miesięcy liczysz:

• jeśli zrezygnujesz z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy - od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi, który nie może być wcześniejszy od dnia, w którym wniosek zgłosisz,
• jeśli skorzystasz z „ulgi na start” przez 6 miesięcy kalendarzowych – od następnego dnia po upływie tych 6 miesięcy. I to niezależnie czy jednocześnie będziesz miał inne tytuły do ubezpieczeń i będziesz objęty tylko ubezpieczeniem zdrowotnym czy zawiesisz wykonywanie działalności bezpośrednio po upływie 6 miesięcznej „ulgi na start”.

Przykład
Pani Lidia rozpocznie działalność gospodarczą 1.05.2018 r. Jednocześnie od 1.03.2017 r. do 31.12.2018 r. jest zatrudniona na czas nieokreślony na podstawie umowy o pracę na cały etat. Zatem niezależnie od tego, czy skorzysta z „ulgi na start” czy nie, od 1.05.2018 r. będzie podlegała tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ponieważ umowa o pracę będzie trwała także po upływie 6 miesięcy, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej nadal będzie podlegała tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczeniami społecznymi zostanie objęta dopiero po ustaniu stosunku pracy. Okres 24 miesięcy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne rozpocznie się od 1.11.2018 r. i będzie trwał do 31.10.2020 r.

Przykład
Pani Sabina rozpocznie działalność gospodarczą 1.06.2018 r. Chce korzystać z „ulgi na start” tylko do 30.09.2018 r. Przekaże zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na druku ZUS ZUA 20.10.2018 r. Mimo że jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń wskaże na druku 1.10.2018 r., ubezpieczeniami społecznymi obejmiemy ją od 20.10.2018 r. Okres 24 miesięcy, w których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie stanowić zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia, będzie trwał do 31 października 2020 r. (wyjaśnienie poniżej).

Ważne! Jeżeli pierwszy dzień biegu 24 miesięcy przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicz do 24 miesięcy. Jeśli przypada w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wliczaj. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie przerywa biegu okresu 24 miesięcy.

Po 6 miesiącach „ulgi na start” albo wcześniej, jeśli z niej zrezygnowałeś, wyrejestruj się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 40.

Jeśli spełniasz warunki do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia zgłoś się z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się  cyframi 05 70. Jeśli masz prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy – z kodem 05 72.

Jakie inne zmiany wprowadzi „Konstytucja biznesu”

Przepisy, które wejdą w życie 30 kwietnia 2018 r. przewidują także możliwość prowadzenia „działalności nieewidencjonowanej”. Taka działalność nie jest działalnością gospodarczą i nie jest wpisywana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Osoby, które będą wykonywać taką działalność nie będą podlegały ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy w zakresie zasad i warunków wykonywania „działalności nieewidencjonowanej”.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646),
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 650).